Nierówne udziały w majątku wspólnym – adwokat Wrocław
Zanim zgłosisz wniosek o ustalenie nierównych udziałów w waszym majątku wspólnym, sprawdź najpierw jakie warunki trzeba będzie spełnić, aby uzyskać korzystny dla siebie wynik sprawy.
Zasadą jest, że w trakcie trwania małżeństwa majątek małżonków ma charakter bez udziałowy. Nie można wyróżnić, jaki udział w majątku wspólnym przysługuje każdemu z Was z osobna. Majątek ten jest jedną masą obojga małżonków.
Dopiero po wprowadzeniu rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami (np. w wyniku rozwodu, separacji lub zawarcia intercyzy), taki majątek rozpada się na udziały.
Przepisy przyjmują domniemanie, że Wasze udziały, jako małżonków, w majątku wspólnym są równe tj. każdemu z Wasz przysługuje po 1/2 udziału. Nie jest to domniemanie, któremu nie możesz zaprzeczyć.
Żądanie ustalenia nierównych udziałów możesz skierować wyłącznie do całego majątku, a nie jego poszczególnych składników.
Nierówne udziały – przesłanki
Musisz wiedzieć, że ustalenie nierównych udziałów następuje w drodze wyjątku, jeżeli zostaną spełnione odpowiednie przesłanki. W tym celu konieczne będzie złożenie przez Ciebie odpowiedniego wniosku do sądu.
Sąd będzie mógł uwzględnić Twój wniosek tylko wtedy, kiedy wykażesz, że łącznie zostały spełnione następującego przesłanki:
- w różnym stopniu przyczynialiście się w małżeństwie się do powstania majątku wspólnego;
- wystąpiły jeszcze inne ważne powody, które uzasadniają ustalenie nierównych udziałów.
Nierówności przyczynienia się do powstania majątku wspólnego sąd weźmie pod uwagę dopiero wtedy, gdy będą przemawiały za tym “ważne powody”, a pozostawienie równości udziałów kolidowałoby wyraźnie z zasadą słuszności. Przy ustalaniu ważnych powodów, sąd nie bierze pod uwagę wyłącznie aspektu finansowego, ale również względy natury moralnej.
Orzecznictwo wypracowało kryteria, którymi sądy posługują się rozstrzygając wniosek o nierówne udziały. W tego typu sprawach sąd oceniać przesłanki nierównych udziałów indywidualnie, mając na uwadze okoliczności danej sprawy. Dlatego musisz pamiętać, że to Ty musisz udowodnić, że takie powody do orzeczenia nierównych udziałów wystąpiły.
Przykłady z orzecznictwa uzasadniające orzeczenie nierównych udziałów:
- rażące lub uporczywy nie przyczynia się przez jednego z małżonków do powstania dorobku stosownie do posiadanych sił i możliwości zarobkowych [sama różnica w zarobkach nie będzie miała tutaj znaczenia]
- niezasadne uchylanie się przez jednego z małżonków od pracy [choroba uniemożliwiająca pracę może być e usprawiedliwieniem];
- zachowywanie się przez małżonka w sposób szkodliwy dla finansów i interesów rodziny;
- brak troski małżonka o byt rodziny;
- roztrwanianie przez małżonka majątku;
- hazard;
- uzależnienie od używek.
W skrajnych przypadkach, przez ustalenie nierównych udziałów możesz doprowadzić do całkowitego wykluczenia małżonka od udziału w tym majątki. W praktyce zdarzyło mi się uzyskać takie orzeczenie [90 % do 10%] na korzyść mojego Klienta.
Nierówne udziały – tryb sądowy
Ustalenia, że udziały w majątku wspólnym nie są równe, możesz dochodzić wyłącznie przed sądem. Sąd zajmie się badaniem przesłanej do takiego orzeczenia wyłącznie na wyraźny wniosek osoby uprawnionej.
Jeżeli sąd w sprawie o podział majątku dostrzeże, że zasadnym byłoby ustalenie nierównych udziałów, nie będzie mógł z urzędu wziąć tego pod uwagę, jeżeli to Ty nie zgłosisz takiego żądania.
Przeważnie z wnioskiem o ustalenie nierównych udziałów występuje się w trakcie sprawy o podział majątku wspólnego. Z wnioskiem możesz wystąpić do zakończenia sprawy w I instancji.
Nie jest to jednak wyłączna droga. Roszczenie u ustalenie nierównych możesz zgłosić, jeszcze przed podziałem majątku wspólnego, w drodze odrębnego powództwa.
Pamiętaj jednak, że żądanie ustalenia nierównych udziałów nie jest dopuszczalne po prawomocnym orzeczeniu o podziale majątku wspólnego.
Nierówne udziały – wniosek spadkobierców
Z wnioskiem może wystąpić jeden z małżonków. Są jednak wyjątki od tej zasady, rozszerzające krąg osób uprawnionych.
Nierówne udziały w majątku wspólnym mogą również zostać orzeczone na wniosek spadkobierców. Dotyczy to wyłącznie spadkobierców małżonka, który przed śmiercią wytoczył powództwo o unieważnienie małżeństwa albo też sprawę o rozwód lub separację.
Uprawnienie to przysługuje spadkobiercom zarówno wtedy, gdy ich spadkodawca zmarł po wytoczeniu tego powództwa, lecz przed zakończeniem sprawy, jak i wtedy, gdy zmarł on już po unieważnieniu małżeństwa lub po orzeczeniu rozwodu na skutek wytoczonego przez niego powództwa. Z wnioskiem muszą wystąpić zgodnie w wszyscy spadkobiercy tegoż zmarłego małżonka (a nie tylko jeden), za wyjątkiem małżonka będącego spadkobiercą, przeciwko któremu występuje się o ustalenie nierównych udziałów. W przypadku braku jednomyślności spadkobierców, mogą oni wystąpić do sądu o uprzednią zgodę na zgłoszenie takiego wniosku.
Żądanie ustalenia nierównych udziałów może zostać skierowane przez małżonka żyjącego, w razie w razie śmierci drugiego z małżonków. Wówczas żądanie ustalenia nierównych udziałów musi kierować przeciwko spadkobiercom tego małżonka.
Żądanie ustalenia nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym nie ulega przedawnieniu.
Nierówne udziały – wychowywanie dzieci i zajmowanie się domem
Często spotykam się ze stwierdzeniem, że skoro małżonek nie pracował zawodowo, wówczas podział po połowie nie będzie sprawiedliwym rozwiązaniem. Jest to o tyle błędne rozumienie, o ile decyzja o rezygnacji z pracy etatowej w celu opieki nad domem, była wspólnie podjęta przez małżonków. Pozostanie przez jednego małżonka w domu w takim przypadku będzie również traktowane jako przyczynienie się do zaspokojenia potrzeb rodziny.
Z przepisów wprost wynika, że:
Przy ocenie, w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego, uwzględnia się także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym.
Nierówne udziały – koszty sprawy
Kierując sprawę do sądu o ustalenie nierównych udziałów, musisz liczyć się z koniecznością poniesienia kosztów sądowych. Ich wysokość będzie zależała od tego, w jakim postępowaniu zgłosisz swoje żądanie.
W przypadku, gdy wniosek złożysz w toku sprawy o podział majątku wspólnego – wówczas nie będziesz uiszczać odrębnej opłaty. Opłacie podlega wtedy wyłącznie sam wniosek o podział majątku wspólnego w wysokości 1000 zł.
Jeżeli pozew o ustalenie nierównych udziałów wytoczysz w odrębnym postępowaniu – opłata sądowa wyniesie 5 % od wskazanej wartości przedmiotu sporu.
Zobacz również inne artykuły dotyczące podziału majątku wspólnego:
- Intercyza a spadek po małżonku;
- Intercyza a długi małżonka;
- Prawa autorskie – podział majątku po rozwodzie;
- Rozwód a udziały w spółce z o.o.
***
Każda sprawa jest inna, zatem jeżeli wpis nie odpowiada na Twoje wszystkie wątpliwości, zapraszam Cię do kontaktu
Adwokat Karolina Łabędzka
prawo rodzinne – Wrocław
Zapraszam do śledzenia mojej strony na Facebooku i na Instagramie.
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }