Przeważnie małżonkowie nie zdają sobie sprawy, że po rozwodzie powstaje pomiędzy nimi stosunek alimentacyjny.
Dlatego postanowiłam napisać artykuł, w którym wyjaśnię kilka kwestii związanych z alimentami pomiędzy byłymi małżonkami. Znajdziesz w nim informacje, w jakich przypadkach alimenty na małżonka będą należne po rozwodzie i jak długo trzeba będzie je płacić.
Małżonek będący w niedostatku
Obowiązek alimentacyjny pomiędzy rozwiedzionymi małżonkami może powstać, jeżeli jedno z nich będzie znajdowało się w niedostatku.
Pojęcie niedostatku nie jest nigdzie uregulowane. Przyjmuje się, że jest to sytuacja, kiedy osoba nie ma jakichkolwiek środków utrzymania, a także kiedy uzyskiwane środki nie wystarczają na pełne zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb życiowych. Do nich możemy zaliczyć: zapewnienie warunków bytowania, odpowiednich do jego stanu zdrowia i wieku, wyżywienia, ubrania, potrzebnych leków itp.
Małżonek będący w niedostatku może dochodzić alimentów, jeżeli w wyroku rozwodowym sąd:
- zaniechał orzekania o winie na zgodny wniosek stron;
- uznał, że żadna ze stron nie ponosi winy w rozpadzie małżeństwa;
- doszedł do wniosku, że obie strony są winne rozkładu pożycia małżeńskiego.
Taka osoba musi wykazać, że stan niedostatku nie jest przez nią zawiniony (np. z powodu lenistwa lub pracy poniżej kompetencji). Małżonek domagający się alimentów winien w pełni wykorzystać wszystkie możliwości, w celu uzyskania dochodów niezbędnych do zaspokojenia własnych potrzeb. Dopiero gdy te okażą się niewystarczające, będzie uprawniony do otrzymania alimentów.
Alimenty na małżonka będą ustalane przy uwzględnieniu sytuacji materialnej drugiego małżonka (jego możliwości zarobkowych i majątkowych)
Istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka
W lepszej sytuacji znajdzie się małżonek, który został uznany w wyroku jako niewinny rozpadu małżeństwa, przy jednoczesnym uznaniu wyłącznej winy drugiego małżonka.
Dlaczego? Ponieważ może żądać alimentów od małżonka uznanego za wyłącznie winnego, jeżeli w wyniku rozwodu jego sytuacja materialna ulegnie istotnemu pogorszeniu. Oznacza to, że małżonek nie musi być w niedostatku, a wystarczy znaczne pogorszenie się jego sytuacji materialnej.
Małżonek winny będzie miał obowiązek przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, nawet jeżeli ten nie jest w niedostatku.
Orzekając o żądaniu małżonka niewinnego, sąd powinien porównać sytuację, w jakiej małżonek niewinny znajdzie się po rozwodzie, z sytuacją, w jakiej by się znajdował, gdyby rozwód nie został orzeczony i drugi małżonek prawidłowo wywiązywałby się z obowiązku zaspokojenia potrzeb rodziny.
Alimenty dla małżonka wyłącznie winnego
Ustawodawca wyłącza możliwość dochodzenia alimentów przez małżonka, którego Sąd uznał (w wyroku rozwodowym) za wyłącznie winnego rozpadu małżeństwa.
Taka osoba nie będzie mogła dochodzić alimentów od swojego byłego małżonka, nawet jeżeli popadnie w niedostatek.
Myślę, że nie powinno to nikogo dziwić. Obowiązek alimentacyjny, obok celu ekonomicznego, ma służyć kształtowaniu prawidłowych wzorców w rodzicie, akceptowanych w społeczeństwie. Ustawodawca nie przyznaje praw do alimentów osobie, która w całości ponosi odpowiedzialność za rozpad małżeństwa.
Jak długo można otrzymywać alimenty.
Czas trwania obowiązku alimentacyjnego jest zależny do kilku czynników.
- Jeżeli sąd orzekł wyłączną winę małżonka zobowiązanego do zapłaty alimentów – okres płatności alimentów nie jest ograniczony czasowo.*1)
- Jeżeli małżonek zobowiązany do zapłaty alimentów został uznany:
- za współwinnego rozpadu małżeństwa lub
- sąd uznał, że żadna ze stron nie ponosi winy albo
- małżonkowie zgodnie wnioskowali o nieorzekanie o winie w postepowaniu rozwodowym
– obowiązek alimentacyjny będzie trwał przez 5 lat od dnia orzeczenia (prawomocności) wyroku rozwodowego. *2)
*Wyjątek:
1) W każdym przypadku obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygaśnie, jeżeli małżonek uprawniony wstąpi w nowy związek małżeński.
2) W drugim przypadku, jeżeli żadna ze stron nie ponosi winy w rozpadzie małżeństwa, w wyjątkowych okolicznościach Sąd może, na żądanie uprawnionego, przedłużyć wymieniony termin pięcioletni.
Do okoliczności wyjątkowych, o których wspomniałam powyżej, zalicza się przykładowo: długotrwałość pożycia małżonków; znaczne dysproporcje w ich statusie materialnym po rozwodzie; obiektywne przyczyny uniemożliwiające lub ograniczające zarobkowanie; możliwość pomocy ze strony innych członków rodziny.
Obowiązek jednego małżonka do dostarczania środków utrzymania drugiemu małżonkowi po rozwiązaniu lub unieważnieniu małżeństwa albo po orzeczeniu separacji wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych tego małżonka.
Pamiętaj, że alimenty nie są orzeczone w wyroku niezmiennie w jednej wysokości na zawsze. Oznacza to, że każdy z małżonków będzie mógł domagać się w przyszłości zmiany orzeczenia dotyczącego alimentów (w zależności od sytuacji – podwyższenia lub ich obniżenia). Dotyczy to zmiany sytuacji małżonka uprawnionego lub też zmiany sytuacji życiowej lub możliwości zarobkowych małżonka zobowiązanego.
Sąd może oddalić powództwo o alimenty, jeżeli będzie ono sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Zanim złożysz pozew o alimenty do sądu, zobacz jak się do niego przygotować – w TYM znajdziesz informację, jak udowodnić swoje roszczenie.
Zobacz również inne artykuły dotyczące alimentów:
- Alimenty na dziecko
- Alimenty za okres ciąży
- Jak powstrzymać egzekucję alimentów?
- Uchylenie alimentów na pełnoletnie dziecko
- Alimenty wstecz na dziecko
- Przestępstwo niealimentacji
***
Każda sprawa jest inna, zatem jeżeli wpis nie odpowiada na Twoje wszystkie wątpliwości, zapraszam Cię do kontaktu.
Zapraszam Cię do śledzenia mojej strony na Facebooku i na Instagramie oraz LinkedIn.
Adwokat Karolina Łabędzka
specjalista od prawa rodzinnego – Wrocław
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }